چیستی و اعتبار دلالت التزامی

Authors

مهناز امیرخانی

abstract

بحث دلالات و تقسیمات آن سابقه ای در منطق ارسطو و منطق رواقی ـمگاری نداشته است و از نوآوری های منطقی ابن سینا محسوب می شود. در مجموع می توان وی را بیشتر به عنوان مؤسس و بنیان گذار مبحث دلالات ـ و نه شرح و بسط دهنده آن ـ به حساب آورد. در میان دلالت های سه گانه لفظی، دلالت التزامی از بقیه بحث انگیزتر بوده است. در عبارات ابن سینا و بیش از همه در آثار شارحان و تابعان وی، مناقشات و تشکیکات فراوانی در باب چیستی، شرایط تحقق و یا حتی اعتبار این دلالت مطرح شده است. شبهه عدم استقلال دلالت التزامی و ترکیب آن از دو دلالت تطابقی، شبهه خارج بودن التزام از اقسام دلالت لفظی، شبهه مهجوریت التزام و ممنوعیت کاربرد آن در علوم به دلیل عدم تناهی لوازم آن، از اهم این تشکیکات می باشد. این پژوهش با تأکید بر استقلال و همچنین لفظی بودن التزام، آن را از مهم ترین دلالات مورد استفاده در علوم معرفی کرده؛ و لزوم معتبر در این دلالت را «لزوم ذهنی» و از نوع «لزوم بین مطلق» دانسته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معیارهای تمایز دلالت تضمنی و التزامی از مجازِ در لفظ

بحث دلالت‌های ثلاث از مباحثی است که به تبع تحول در جایگاه مباحث الفاظ در منطق سینوی پدیدار شد. ابن‌سینا برای نخستین بار اعتنای بیشتری به مباحث الفاظ نموده و از جمله مباحثی که وی بدان می‌پردازد، دلالت‌های سه‌گانۀ الفاظ (تطابقی، تضمنی، و التزامی) است. در این میان دلالت التزامی بیش از دو دلالت دیگر مورد توجه منطق‌دانان بوده است. این دلالت از آن جهت که بر معنایی خارج از معنای موضوع له دلالت می‌کند،...

full text

نقش دلالت التزامی در تعیین گسترة‫ تعهدات حقوقی پزشکان و نهادهای درمانی

ازجمله قواعدی که بر مسئولیت مدنی پزشکان و نهادهای درمانی حاکم می‌باشد، قاعده اذن در شیء و اذن در لوازم آن است، می‌باشد. این قاعده علاوه‌بر اینکه مبنای مسئولیت مدنی پزشکان و نهادهای درمانی است، مبیّن گستره و قلمرو تعهدات آنها نیز است.پزشکان و نهادهای درمانی به‌موجب اذنی که از بیماران و یا قانونگذار برای درمان بیمار حسب مورد دریافت می‌کنند، موظف به انجام تعهداتی به‌ویژه درزمینة خدمات پزشکی و...

full text

معیارهای تمایز دلالت تضمنی و التزامی از مجاز در لفظ

بحث دلالت های ثلاث از مباحثی است که به تبع تحول در جایگاه مباحث الفاظ در منطق سینوی پدیدار شد. ابن سینا برای نخستین بار اعتنای بیشتری به مباحث الفاظ نموده و از جمله مباحثی که وی بدان می پردازد، دلالت های سه گانۀ الفاظ (تطابقی، تضمنی، و التزامی) است. در این میان دلالت التزامی بیش از دو دلالت دیگر مورد توجه منطق دانان بوده است. این دلالت از آن جهت که بر معنایی خارج از معنای موضوع له دلالت می کند،...

full text

ملاحظاتی روش‌شناختی در چیستی و اعتبار تاریخ‌نگاری‌های رسمی

تاریخ‌نگاری رسمی، به منزله‌ی روایت‌ حکومتی از تاریخ، یکی از کهن‌ترین و متداول‌ترین گونه‌های تاریخ‌نگاری است که از قدیم‌ترین دوره‌ها تا روزگار ما تداوم یافته است.مسئله‌ی اصلی این مقاله چیستی تاریخ‌نگاری رسمی و طرح یک رشته ملاحظات روش‌شناختی درباره‌ی ویژگی‌ها و اعتبار این نوع تاریخ‌نگاری است.برای این منظور کوشیده‌ایم با بررسی انتقادی روش و سبک تاریخ‌نگاری‌های رسمی، قلمرو و موضوع آن، بازیگران و مخ...

full text

تجربه‌های نزدیـک به مرگ؛ بررسی چیستی و نحوه دلالت آن در اثبات حیـات پس از مـرگ

این نوشتار می‌کوشد ضمن پرسش از چیستی تجربه‌های نزدیک به مرگ و اطلاع از جزئیات و ابعاد متنوع آن، نحوه دلالت آن را در اثبات آگاهی مستقل از کالبد فیزیکی و تداوم حیات انسان پس از مرگ، محل بحث و بررسی نقادانه قرار دهد. بررسی‌های به عمل‌آمده در نهایت نشان می‌دهد که اگرچه هیچ ویژگی یا نوع خاصی از تجربه‌های نزدیک به مرگ به تنهایی نمی‌تواند نظریه بقا را به انتخابی موجه بدل کند، اما هنگامی که مجموعه‌ای ا...

full text

بررسی اعتبار و دلالت حدیث نبوی حَسُینُ مِنّی وُ أنا مِن حُسَین

پیامبر اکرم6 احادیث بسیاری را در مدح امام حسین(ع) و فضایل ایشان بیان فرموده است. از معروف‌ترین آن‌ها که بر درب ورودی حرم امام حسین(ع) نقش بسته، حدیث «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ» است. نوشتار پیش رو با روش توصیفی - تحلیلی و شیوه کتابخانه‌ای به بررسی اعتبار و دلالت این حدیث پرداخته و دربارۀ آن چنین نتیجه گرفته است که در منابع معتبر شیعه و اهل تسنن ذکر شده و از...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
حکمت سینوی (مشکوة النور)

Publisher: دانشگاه امام صادق علیه السلام پردیس خواهران

ISSN 17356687

volume 13

issue 42 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023